Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak, Maite Alonso Hezkuntza sailburuordearekin eta Olatz Garamendi Administrazio eta Zerbitzuen sailburuordearekin batera, Hezkuntza Sailak landutako Euskal Hezkuntza Sistemaren Diagnostikoa aurkeztu du gaur goizean.

Etorkizuneko Euskal Hezkuntza Legearen lanketarekin batera egingo den analisia da, gure hezkuntza sistemaren egoera ikuspegi global eta eguneratu batetik aztertzeko aukera emanez. Diagnostikoak Euskal Hezkuntza Sistemaren berezitasunak hartzen ditu kontuan, eta datu objektiboak ematen ditu.

Diagnostikoak lehenik gure eskola-sistema osatzen duten elementu nagusien argazki eguneratua eskaintzen du: zentro kopurua, ikasle, irakasle edo zerbitzu osagarrien erabilera. Jarraian, hezkuntza-adierazle nagusien azterketan gelditzen da, gure hezkuntza-sistemaren arlo estrategikoetan sakontzen jarraitzeko, eta, azkenik, hezkuntza-inbertsioaren analisia jasotzen da.

ISEI-IVEIrekin elkarlanean (Hezkuntza Ebaluatzeko eta Ikerketarako Euskal Erakundea), Hezkuntza Sailak adierazle nagusiak eguneratu ditu.
Hiru kategoriatan multzokatzen dira:

1. Testuinguruaren adierazleak
Adierazle horien artean, Euskadik txikitan (Ed. Infantil) aurkezten dituen eskolatze tasa garbi handiak nabarmentzen dira. 2 urterekin, nesken eta mutilen % 93,5 eskolan daude; eta 3, 4 eta 5 urterekin, tasa hori %99tik gorakoa da, hau da, eskolatze osoko tasa bezala ezagutzen dena. Euskal Hezkuntza Sistemak, beraz, hezkuntzari erreferentzia egiten dion 2020ko Europako marko estrategikoaren lau helburuetako bat betetzen du, zehazki, 4 urte bitarteko eta derrigorrezko eskolatzeko adina duten haurren % 95ak Haur Hezkuntzan parte hartzea lortzearen helburua. Horrez gain, estatuko batez bestekoa eta Europako herrialde gehienetakoa gainditzen ditu.

Matrikulazio-tasa garbiak berdin altuak dira derrigorrezko osteko hezkuntzan: % 99,7 16 urterekin, eta % 97,8 17 urterekin, hau da, gure sistemak ikasketak uztea saihesten du eta ikasle gehienen hezkuntza-ibilbidea luzatzea lortzen du. goi-fasea.

30 eta 34 urte bitarteko biztanleriaren prestakuntza-mailari dagokionez, Europak 2020. urterako helburua ezartzen du adin horietako pertsonen % 40 gutxienez goi-mailako ikasketetara iristea. %57,1eko tasarekin, Euskadik asko gainditzen du helburu hori, Europar Batasunaren 28ko batez besteko balioaren (%37,1) 20 puntu baino gehiago kokatuz.

2. Baliabideen adierazleak
Euskal Herria gure lurraldeko BPGaren %5 baino gehiago (2015) ordezkatzen duen hezkuntzarako gastuetara iristen da, estatuko eta Europako batez bestekoaren gainetik. Era berean, unibertsitatez kanpoko zentro publikoetan ikasle bakoitzeko gasturik handiena Euskadik da, 9.054 euro/ikaslerekin.
Ikasleen arteko ratioaren bilakaerari dagokionez, 2012-2016 urteen artean ratioa jaitsi egin da haur mailan (16,8), mantentzea lehen mailan (21,5), DBHn igoera progresiboa (22,5). ) eta puntu erdira arteko jaitsiera Batxilergoan (25,5) azken urtean, joera demografikoekin bat eginez.

3. Emaitzen adierazleak
%6,9ko ehunekoarekin, Euskadik 2018an mantentzen du Estatuko eskola-uztearen tasa baxuena, estatuko batez bestekoaren oso azpitik, %17,9koa baita, eta EB-28k, %10,6rekin. Tasa hori %10etik behera murriztea izaten jarraitzen du 2020rako Europako Kontseiluaren helburuetako bat. Eusko Jaurlaritzak 15 herrialdeko helburuen artean sartu zuen legealdi honetarako eskola-uztearen tasa %8tik behera jartzea. Euskadik bi helburuak lortu ditu.

Bestalde, Euskadik %85,8ko DBHko tituludunen tasa gordina du, eta tasa handiena duen lehen autonomia erkidegoa da. Egokitasun-tasari dagokionez, beren adinerako kurtso teoriko egokian matrikulatuta dauden ikastetxeetako ikasleen eta adin horretako biztanleriaren arteko erlazioa den aldetik, tasa horrek bilakaera positiboa izan du EAEn, batez ere 15 urtetan, eta, batez ere, 15 urtetan. 2014 eta 2015 artean ia bi puntu handituz (%74,1etik %76ra).

Aztertutako beste adierazleetako bat ikasle errepikatuen ehunekoa da. 2016-2017 ikasturtean, Lehen Hezkuntzan, bigarren ikasturtean da errepikatzaileen ehuneko handiagoa, %3,4, eta baxuena bosgarrenean (%1,4). DBHn, ehunekorik handiena DBHko lehen mailan gertatzen da errepikatzaileen %7,3rekin eta baxuena DBH 4. mailan, %4,4ra jaisten da.

Euskal Hezkuntza Sistemaren arlo estrategikoak:
- Modernizazioa bikaintasun eta zuzentasun handiagoa lortzeko
Euskadi Europako lurralderik bidezkoenetako bat da, nahiz eta bikaintasun mailan hobetzeko aukera duen, emaitzen ebaluazioen arabera (PISA 2015; Diagnostic Evaluation 2017). Erronka maila aurreratuko ikasleen proportzioa zabaltzea da, eta errendimendu maila baxuenean kokatzen den kopurua murriztea. Horrek indartu egiten du sistemak bikaintasunera eta hezkuntza-kalitaterantz aurrera egiten jarraitzeko beharra, berrikuntza- eta hezkuntza-eraldaketa prozesu baten bidez, besteak beste elementuetara iristen den: lidergo pedagogikoa; hezkuntza-inguruneak; irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak; berrikuntza teknologikoa; besteak beste.
- Elkarbizitza positiboa eskola inklusiboan
Hezkuntza-laguntzako premia espezifikoak dituzten ikasleei (NEAE) dagokionez, analisiak baieztatzen du detekzioan eta diagnostikoan asko aurreratu dela: hezkuntza-premia bereziak dituzten ikasleak %22,1 hazi dira, 6.960 ikasletik/ beharren bat diagnostikatuta. 2014an, 2018an 8.488. Bestalde, 4 urte horietan, guztira, NEAEko beste kategorietatik identifikatutako 9.116 eta 11.869 ikaslek gora egin du, eta horrek %20,3ko igoera suposatzen du.
Horren isla da hezkuntza-zentroetan egiten diren profesionalen eta baliabide espezifikoen esleipen handiagoan, hezkuntza-premia zehatzak dituzten ikasleei erantzun inklusiboa bermatzeko.

Bestalde, eskola ingurunearen errealitate berriak, gero eta aniztasun handiagoarekin, erronka berriak planteatzen ditu elkarbizitza positiboari eta eskola sistemaren kohesioari dagokionez. Atzerriko Jatorrizko Ikasleen Eskolatzeari buruzko Txostenak baieztatzen du beren eskolatzearen alde nabarmenak daudela lurralde batetik bestera, udalerrien artean, sareen artean, edota sare bereko zentroen artean.
- Elebitasuna sistema eleaniztun baten esparruan

Diagnostikoak gure gizarteko ikasleriaren zati garrantzitsu baten euskalduntzean eskolak izan duen ekarpena nabarmentzen du, baina, aldi berean, berresten du euskararen barneratze tasa moteltzen ari dela eta eskolak bakarrik ezin duela. elebitasuna bermatzea. Hori, neurri batean, ikasleen hizkuntza-profilen aldaeraren ondoriozkoa da, eta, besteak beste, elementuen eraginaren ondorioz: familia-hizkuntza, ingurune soziolinguistikoa, egokitasuna edo indize sozioekonomiko eta kulturala.

Hezkuntzan egindako inbertsioaren analisia
Hezkuntza arloko aurrekontua Eusko Jaurlaritzaren aurrekontuaren %25 baino gehiago da. Hezkuntza Sailak exekutatutako aurrekontuetan oinarritutako gastu publikoaren analisiak 2013tik aurrera eginiko aurrekontuaren bilakaera positiboa erakusten du, 2014 eta 2017 artean %4,92ko igoera izan du aurreikusitako aurrekontuarekiko, eta %8,18ko igoera lortuz gero. exekutaturiko aurrekontuaren aldakuntza hartzen da aintzat (2.789 milioi 2017an).

Laburbilduz
Laburbilduz, azpimarratzen du Euskal Hezkuntza Sistemak bikaintasun-adierazle multzo bat aurkezten duela, batez ere eskolatze goiztiarrari eta graduazio-tasei dagokienez; egokitasuna; eskola uztea; edo goi mailako tituludunak. Adierazle horietako askotan, Europak 2020rako ezarritako helburuak gainditzen dira.Horrez gain, nazioarte mailan bidezkoenetako sistema izatearen ezaugarria da.

Era berean, Euskal Hezkuntza Sistemak EAEko BPGaren %5 baino gehiago suposatzen duen hezkuntzako gastu batera iristen da.

Diagnostiko hau beharrezko ariketa bat da, ebaluazio tresna bat, eta Hezkuntza Sailak eragile guztiei laguntzea espero du Legearen onarpen prozesuan hausnartu eta parte hartzeko.