Biktimak
Terrorismoak pertsonen osotasunaren edo askatasunaren aurka egiten du, baita herritarren segurtasunaren, egonkortasun politikoaren edo demokratikoki aukeratutako gobernuen aurka ere. Horregatik guztiagatik, erakundeek ekintza terroristen aurrean jardun behar dute. Baina ba al dago mugarik horretarako?
Murrizku al daitezke pertsonen eskubideak terrorismoaren aurka borrokatzeko?
Ekintza terroristak prebenitzeko edo haiei aurre egiteko eta herritarrak babesteko, erakundeek beti dituzte muga argiak: “berdintasun eta diskriminazio ezaren printzipioak errespetatzeaz gain, mugek legean aurreikusita egon behar dute, helburu legitimo bat edo gehiago zehaztu behar dituzte, eta beharrezkoak izan behar dira gizarte demokratiko batean”. Muga horien ondorioz, adibidez, ezin da pertsona bat arbitrarioki eta mugarik gabe atxilotu, nahiz eta atxiloketaren helburua ekintza terrorista bat geldiaraztea edo ikertzea izan, dela eskuin muturrekoa, ezker muturrekoa, nazionalista erradikala, jihadista edo dela beste edozein.
Erantzun demokratikoa
Erakundeek pertsonak errespetatzeko eta babesteko jardun behar dute, baina terrorismoari aurrea hartzea eta erantzutea zilegi eta demokratikoa denaren esparruan gertatu behar da beti. Horregatik, ezin dira sustatu edo babestu giza eskubideen urraketa dakarten arauak, hala nola tratu ankerrak edo apalgarriak, edo “gerra zikina” izenez ezagutzen diren praktikak (terroristei erasotzeko praktika terroristak erabiltzea). Espainiak Grupos Antiterroristas de Liberación (GAL) taldeak 1983tik 1987ra bitartean egindako atentatuen oroitzapen krudela du. Zuzenbide-estatua sendotu egin da Espainian, baztertu egin ditu jardunbide bidegabe horiek, eta hainbat esparrutako instantzia juridikoen aurrean erantzuten du. Atentatu terrorista batean jasandako indarkeria gorabehera (jasan dutenentzat oso kolpe gogorra da), terrorismoaren biktimek, nahiz eta askotan aitortu duten sentimendu negatiboez beteta egon direla, ez dute babestu jasandako indarkeriari emandako erantzun ez-zilegi eta legez kanpokorik, eta konpromiso zibiko eta demokratiko handia erakutsi dute.
Terrorismoak gorrotoa behar du, baita axolagabekeria ere. Azken hori saihesteko, oroimena, justizia eta egia babesteko eta biktimak erreparatzeko, elkarteek eta erakundeek norabide anitzetan lan egiten dute.
M-11 Elkartea
Asociación 11-M de Afectados por el terrorismo (Terrorismoaren Kaltetuen 11-M Elkartea) deritzona 2004an sortu zen Madrilen, terrorismo jihadistak egindako atentatu koordinatuen ondoren. Lau trenetan zeuden bonbek 193 pertsona hil eta 1.856 zauritu zituzten. Elkarteak lazo beltz bat du biktimen alde (dolu-seinale gisa), ikur bereizgarri gisa. M-11ko Biktimei Laguntzeko Elkarte bezala, bere jardueraren zati handi bat hura gogoratzera ez ezik, laguntza- edo laguntza-lanetarako boluntarioen lankidetza bultzatzera ere bideratuta dago. http://asociacion11m.org/como-puedes-ayudar/acompanamiento
Azken bi hamarkadetan, mundu osoan, baina bereziki Asian eta Afrikan, areagotu egin da ideologia jihadistako talde terroristen presentzia, milaka lagun hil eta zauritu dituztenak. Gaur egun, horrelako eta beste mota batzuetako terrorismoa, zoritxarrez, mehatxua da munduko bakearentzat. Horregatik, 2017an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak erabaki zuen abuztuaren 21a Terrorismoaren Biktimak Oroitzeko eta Omentzeko Nazioarteko Eguna izendatzea, terrorismoaren biktimei ohore egiteko eta babesa emateko. https://www.un.org/es/events/victimsofterrorismday
2011n Espainian onartutako Terrorismoaren Biktimen Aitorpenerako eta Babes Integralerako Legeak adostasun parlamentario handia lortu zuen. Biktimak aitortzea, errespetatzea eta haiei elkartasuna adieraztea du helburu. Lege horren ondorioz, Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentro Nazionala sortu zen, http://www.memorialvt.com, biktimek gorpuzten dituzten balio demokratiko eta etikoak zaintzeko eta zabaltzeko, oroimen kolektiboa eraikitzeko eta gizartea giza eskubideak defendatzeko beharraz kontzientziatzeko.